میخک گیاهی بسیار کوچک اما با خواص درمانی فراوان است که در عین حال به عنوان یک ادویه شفابخش و خوش عطر در تهیه غذاها مورد استفاده قرار می گیرد.
میخک معمولاً به عنوان یک ادویه آشپزخانه و در ترکیب با فلفل دارچین و زردچوبه و سایر ادویه ها برای تهیه پودر ادویه کاری مورد استفاده قرار می گیرد.
از روغن میخک نیز در تولید عطرها صابونها و یا به عنوان ماده طعم دهنده در لوازم پزشکی و دندان پزشکی استفاده می شود.
این گیاه به علت زیبایی خاصی که دارد امروز در بیشتر نقاط دنیا به عنوان گیاه زینتی پرورش داده میشود البته در مناطق سردسیر این گیاه در گلخانه و گرمخانه نگه داری می شود.
در قدیم میخک ادویه ای گران قیمت بود که تنها پادشاهان و ثروتمندان می توانستند از آن استفاده کنند.
فواید میخک
۱. تحریک دستگاه گوارش و کمک به هضم غذا و متابولیسم:
در طب سنتی چین از این چاشنی برای درمان حالت تهوع و مشکلات گوارشی استفاده می شود. میخک جریان آنزیمی را افزایش داده و در نتیجه فعالیت گوارشی را تقویت می کند. به علاوه میخک تأثیر بی حسی موضعی دارد و به همین دلیل برای درمان معده درد و حالت تهوع مفید است.
۲. کاهش درد دندان
استفاده از میخک برای کاهش دندان درد موثر است و همچنین به کاهش عفونت های دهانی کمک میکند آغشته کردن محل پوسیدگی دندان به روغن میخک در تسکین درد دندان موثر است.
میخک تقویت کننده مغز است و کسانی که حافظه ضعیف دارند باید از دم کرده میخک استفاده کنند. اوژنول همانند بی حس کننده های موضعی موجب مهار هدایت پیام ها از گیرنده های حس درد به طور محیطی میشود و با مهار التهاب و تاثیر بر مسیر درد به صورت مرکزی موجب تسکین درد مزمن نیز میگردد میخک در حدود ۲۰ برابر قدرتمندتر از اوژنول و دیگر ترکیبات ضد درد میباشد.
جویدن میخک به همراه یک تکه کوچک از نمک معمولی به تولید بیشتر آب دهان کمک کرده و در نتیجه تحریک پذیری در گلو را کاهش میدهد.
۴. کاهش استرس و آرام کردن تنشهای روانی
اگر احساس می کنید استرس دارید مقداری آب را به همراه کمی برگ ریحان، برگ نعنا و میخک بجوشانید سپس از این جوشانده برای تهیه چای سیاه استفاده کنید. این نوشیدنی را همراه با کمی عسل مصرف کنید معجون گیاهی به دست آمده، تنشهای شما را تسکین می دهد.
میخک درمان کننده ای سرطان است و حتی از ابتلا به سرطان نیز جلوگیری می کند.
ترکیبات شیمیایی
غنچه های گیاه میخک پس از باز شدن یعنی قبل از این که رنگ خاکستری و ارغوانی آن تبدیل به قرمز شود باید چیده و خشک شوند میخک که به عنوان ادویه و دارو به کار می رود پودر این غنچه ها است.
غنچه میخک دارای ۱۶ درصد و ساقه های درخت در حدود ۵ درصد و برگهای آن دارای ۲ درصد اسانس روغنی است که از تقطیر این قسمتها به دست می آید. اسانس میخک دارای بویی قوی و طعمی سوزاننده است و این اسانس سفید رنگ است و اگر در مجاورت هوا قرار گیرد رنگ آن تیره و غلیظ میشود اسانس میخک دارای اوژنول اربوفیلین، الکل بنزیلیک بنزوات دو متیل فورفوول و اتیلن است. اوژنول که ماده اصلی میخک است آرام کننده و ضد عفونی کننده است و از آن در دندان پزشکی برای آرام کردن درد دندان استفاده میشود.
میخک در طب سنتی
میخک از نظر طب قدیم ایران خیلی گرم و خشک است و دارای خواص بسیاری است.
برای رفع دندان درد و گوش درد یک قطره از اسانس میخک و یا روغن آن را روی دندان بمالید و یا در گوش بچکانید.
میخک تقویت کننده مغز است و کسانی که حافظه ضعیف دارند باید از دم کرده میخک استفاده کنند.
این گیاه برای رفع سردرد مفید است ضعف اعصاب را درمان می کند و برای رفع تنگی نفس موثر است.
کسانی که مبتلا به بیماری وسواس هستند برای درمان آن باید میخک بخورند.
میخک جریان آنزیمی را افزایش داده و در نتیجه فعالیت گوارشی را تقویت می کند. به علاوه میخک تأثیر بی حسی موضعی دارد و به همین دلیل برای درمان معده درد و حالت تهوع مفید است.
مقوی معده و جهاز هاضمه است کبد و کلیه را تقویت میکند سکسکه را بر طرف می کند.
کسانی که قطره قطره ادرار میکنند برای درمان آن باید چای میخک بنوشند.
میخک اشتها آور است و بدن را تقویت می کند.
برای ترمیم قرنیه چشم و بر طرف کردن لکه در چشم میتوان چند قطره از محلول آبی میخک در چشم چکاند.
میخک تب بر و برای گردش خون و قلب مفید است.
برای درمان کمردرد، چای میخک و یا دو قطره اسانس میخک را با آب گرم و یا چایی مخلوط کنید و بنوشید.
نوشیدن یک فنجان چای میخک بعد از غذا گاز و درد معده را از بین می برد.
برای تهیه ی چای یا دم کرده ی میخک مقدار ۱۰ گرم میخک را با یک لیتر آب جوش مخلوط و به مدت ۵ دقیقه دم کنید.
مضرات
همان طور که گفته شد میخک بسیار گرم است و بنابراین برای گرم مزاجان مناسب نیست و ممکن است باعث ناراحتی کلیه و روده ها شود. این گونه افراد باید میخک را با صمغ عربی مخلوط کنند و سپس بخورند.
